In de Swanladriehoek in Zevenhuizen ontwikkelt Synchroon een uniek en natuurinclusief woongebied. Het eerste deelplan, Woud, zet meteen de toon: een bijzondere mix van 29 houtbouwwoningen en 3 traditioneel gebouwde woningen. Meer weten? Kijk op woneninwoud.nl.

Wonen in hout, door de ogen van Woud

De komende tijd nemen we je mee in de wereld van Woud. In een reeks artikelen belichten we verschillende aspecten van dit bijzondere houtbouwproject. Experts en betrokkenen delen hun ervaringen, inzichten en tips.

Van florerende stadsnatuur tot een gezond klimaat – samen bouwen we aan een toekomst vol tijdloze schoonheid en sterke gemeenschappen.

Bij Synchroon omarmen we de uitdagingen van duurzame gebiedsontwikkeling. Ons Monster – een groen geweten en goedwillend wezen – herinnert ons eraan om met lef en liefde te ontwikkelen. Monsterlijk goed, noemen we dat.

Artikel 3: ‘We hebben meer ambassadeurs nodig’

Studio Architectuur MAKEN werkt aan een toekomst waarin circulair bouwen vanzelfsprekend is. Dit verbinden ze met biobased, natuurinclusief, klimaatadaptief en energiepositief bouwen. Ze geloven in hout, omdat het niet alleen comfortabele, ademende woningen oplevert, maar ook bijdraagt aan het behoud van onze aarde zonder haar uit te putten. Studio Architectuur MAKEN ontwierp de 212 woningen in De Swanladriehoek in Zevenhuizen. Wij vroegen architect Ferry in ‘t Veld naar zijn ervaringen met het ontwerpen van de CLT-woningen in Woud, het eerste deelproject van 32 natuurinclusieve woningen.

Jullie begonnen het ontwerpproces bij het dak. Alle woningen krijgen een groen dak dat verkoeling biedt en een fijn onderkomen vormt voor insecten en andere kleine dieren. Maar we zijn ook benieuwd naar wat er onder dat dak gebeurt. In welk opzicht is het ontwerpen met hout anders?

‘Ontwerpen in hout vinden wij ontzettend interessant. Omdat houtbouw voor veel ontwikkelaars en bouwers nieuw is, worden we in het ontwerpteam uitgedaagd om kritisch na te denken over oplossingen die in traditionele bouw vanzelfsprekend zijn. Uiteindelijk is vrijwel alles mogelijk, maar vaak net op een andere manier dan we gewend zijn. Dat betekent niet dat de alternatieven minder zijn. Bij betonnen vloeren worden installaties ingestort: een dikke keiharde koek waar je later weinig aan kunt veranderen. Dat vind ik echt een van de mooie bijvangsten van het bouwen in hout; we houden de constructie, wanden, vloeren en het dak gescheiden van de installaties. Hierdoor zijn woningen eenvoudiger aanpasbaar bij veranderende woonwensen of nieuwe installatietechnieken. Dat maakt ze toekomstbestendiger.’

Traditionele woningbouw is geoptimaliseerd en uitontwikkeld, terwijl biobased bouwen nog in de kinderschoenen staat. Tegen welke uitdagingen lopen jullie aan?

‘Bij biobased bouwen is het essentieel om de randvoorwaarden van de materialen goed te kennen. Zo zijn grote overspanningen lastiger te realiseren zonder onnodig veel materiaal te gebruiken. Ook geluid en brandveiligheid vragen extra aandacht. De oplossingen hiervoor bestaan, maar vereisen een andere benadering dan in traditionele bouw. Beton werd lang gezien als een wondermiddel waarin veel uitdagingen vanzelf werden opgelost. Maar nu realiseren we ons dat het gebruik ervan leidt tot uitputting van natuurlijke hulpbronnen. In Woud kunnen we traditionele beukmaten hanteren waardoor de uitdagingen beperkt blijven. Een concreet voorbeeld is de plaatsing van de warmtepomp. Die wordt vaak op zolder gehangen, maar bij CLT-woningen kan dat trillingsproblemen veroorzaken. In Woud plaatsen we de warmtepomp daarom op de betonnen begane grondvloer, naast de wc. Dit voorkomt geluidsoverlast en zorgt ervoor dat de bron van mogelijke hinder verder van de slaapkamers afstaat.’

Bij houten woningen kan de structuur een integraal onderdeel van het interieur vormen. Zichtbare CLT-wanden en houten balklagen zorgen voor een warme, natuurlijke uitstraling. Hoe benutten jullie de eigenschappen van hout in het ontwerp?

‘Wat wij tot nu toe terugkrijgen van bewoners van door ons ontworpen houten woningen is dat ze meer rust ervaren. Onderzoek bevestigt dit: in houten gebouwen ligt de hartslag gemiddeld 10 slagen per minuut lager. Daarnaast heeft hout een ademend effect, wat bijdraagt aan een gezond binnenklimaat en een goede luchtvochtigheid in het huis. In de gevels hebben we hout zo veel mogelijk doorgezet om de verbinding met het landschapsontwerp te versterken. De houten luifels, veranda’s en gevelbalken definiëren plekken waar bewoners elkaar in de openbare ruimte kunnen ontmoeten.’

Als ambassadeurs van houtbouw – want zo kunnen we jullie wel noemen – wat is nodig om meer projecten in hout te realiseren?

‘Ik vind het tof dat je ons ambassadeurs noemt, want dat is precies wat we nodig hebben. Meer ambassadeurs. Hoe meer bewoners hun positieve ervaringen delen, hoe groter het sneeuwbaleffect. Dus ik hoop dat de toekomstige bewoners van Woud sociale types zijn, die graag feestjes en etentjes organiseren, zodat anderen hun woonervaringen kunnen horen en zelf beleven hoe het is om in een houten huis te wonen. Mijn wens is dat makelaars en ontwikkelaars de komende jaren steeds vaker de vraag krijgen: “Heb je ook houten woningen te koop?”’